نقش اقوام در همبستگی ملی

هدف از پژوهش‌ حاضر بررسی عوامل مؤثر بر‌ بسیج سیاسی اقوام و هم‌افزایی آن‌ها درجهت همبستگی ملی با تأکید بر نقش مذهب و زبان در بین شهروندان چهار گروه قومی (کرد، ترک، عرب و بلوچ) است. روش تحقیق کمی از نوع پیمایشی است که با حجم نمونه 624 نفر‌ بالای 18 سال در سال 1393 صورت گرفته است. بین مجموعه متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق همبستگی قوی وجود دارد. اما مقدار ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 788/0 بوده و گویای این واقعیت آماری است که 78 درصد از کل میزان بسیج سیاسی قومی وابسته به متغیرهای مستقل؛ اندازه جمعیت، احساس تبعیض و محرومیت، همگرایی، قوت بنیان زبان‌شناختی و احساس توسعه‌یافتگی است. به ‌عبارت ‌دیگر، متغیرهای مستقل 78 درصد واریانس متغیر وابسته بسیج سیاسی قومی را برآورد (پیش‌بینی) می‌کنند. همچنین با توجه به معنی‌داری آزمون F (603/463) در سطح معناداری کمتر از 5 درصد می‌توان نتیجه گرفت که مدل رگرسیونی تحقیق مدل خوبی بوده و مجموعه متغیرهای مستقل قابلیت تبیین متغیر وابسته را دارند. نتایج نشان می‌دهد؛ میانگین نمره تمایل به بسیج سیاسی قومی واگرایانه در بین کردها و بلوچ‌ها بیشتر از ترک‌ها و اعراب است. تفاوت مشاهده‌شده بین میانگین‌های نمرات تمایل به بسیج سیاسی قومی افراد در هر موقعیت بر اساس آزمون F با مقدار (058/14)، حداقل در سطح 99 درصد معنی‌دار است. به‌عبارتی‌دیگر قومیت افراد با تمایل به بسیج سیاسی قومی دارای ارتباط معنادار است. همچنین نتایج نشان می‌دهد؛ رابطه مستقیم و معنی‌داری بین میزان قوت بنیاد زبان‌شناختی و میزان تمایل به بسیج سیاسی قومی رابطه وجود دارد.